تعاريف
در آيين نامه سازمان صنایع کوچک و متوسط و شرکت شهرکهای صنعتی ایران پیرامون توسعه خوشه های کسب و کار، اصطلاحات زير در معاني مشروح بكار برده ميشوند:
1) خوشه‌کسب‌وکار: به مجموعه‌ي فعال در يك گرايش از کسب‌وکار گفته می‌شود كه در يك منطقة جغرافيايي متمرکزشده، امكان همكاري در تكميل فعاليت‌هاي يكديگر را داشته و از چالش‌ها و فرصتهاي مشترك برخوردار باشند.
2) شبكه‌کسب‌وکار: به مجموعه‌اي از واحدهاي کسب‌وکار اطلاق می‌شود كه براي مواجهه با مشكلي مشترك و يا استفاده از فرصتي مشترك باهم همكاري نمايند. شبكه ها به دو شكل ثبت شده و ثبت نشده وجود دارند. شبكه ها معمولاً به صورت ثبت‌نشده شکل‌گرفته و در صورت اقتضاء در قالب انجمن، تعاوني، كنسرسيوم، شركت سهامي و … ثبت ميشوند.
3) عامل توسعه‌ي خوشه: مسئوليت مستقيم اجراي فرآيند توسعه در خوشه بر عهده‌ي عامل توسعه‌ي خوشه مي‌باشد. عامل توسعه‌ي خوشه فردي است با تحصيلات و تجربه‌ي كافي و مرتبط با توسعه‌ي کسب‌وکارهاي اقتصادي كه داراي قابليت هاي رهبري و راهبري برنامه هاي توسعه اي، ايجاد ارتباط مثبت و اثربخش و قدرت تحليل کسب‌وکار در سطوح خرد و كلان بوده و ضمن آشنايي با رويكردهاي كل‌گرا و سيستمي و مديريت استراتژيك، از روحيهاي پويا و فعال براي توسعه‌ي سيستم هاي اقتصادي-اجتماعي برخوردار باشد.
عامل توسعه‌ي خوشه ضرورتاً ميبايد گواهينامه گذراندن آموزشهاي تخصصي در توسعه‌ي خوشه‌هاي صنعتي را از مراجع رسمي مورد تأييد سازمان صنايع كوچك و شهرک‌هاي صنعتي ايران دريافت كرده باشد. عامل توسعه‌ي خوشه از بخش خصوصي انتخاب‌شده و ذينفع در پروژههاي ذيل فرآيند توسعه‌ي خوشه نمي‌باشد.
4) ذينفعان خوشه: به كليه‌ي واحدهاي زيرمجموعه‌ي خوشه، تشكلها، NGOها، ارائهكنندگان خدمات کسب‌وکار (BDS)، تأمينكنندگان، خريداران، واسطه ها و نهادهاي پشتيبان (BDSp)، ذينفع خوشه گفته می‌شود.
5) شوراي راهبري توسعه خوشه‌هاي کسب‌وکار: به منظور نظارت عمومي بر فرآيند پروژه‌ي توسعه هر خوشه‌ي کسب وکار و در عين حال هماهنگ شدن نهادهاي پشتيبان با فرآيند اجراي پروژه، شوراي راهبري توسعه‌ي خوشه تشكيل می‌شود.
6) توسعه‌ي خوشه: فرآيندي 3 تا 5 ساله است كه طي آن ظرفيت هاي موجود در خوشه، از طريق توانمندسازي پايا و معطوف به استفاده از فرصتهاي محيطي شكوفا می‌شود. ارتقاي ميزان هم افزايي و ارتقاي سطح سرمايه‌ي اجتماعي و توسعه و بسط شبكه هاي کسب‌وکار در درون خوشه از محوريترين فعاليتها در اين فرآيند شناخته ميشوند.